05 lutego 2020

Kamienne krzyże, Góra Szubieniczna i katownia
w Miedziance koło Janowic Wielkich

Miedzianka, dawniej Kupferberg, to dziś niemal wymarła miejscowość. Za jedyny zabytek wiązany z prawodawstwem, a zachowanym do dziś należy uznać kamienny krzyż z osobliwym i wymownym napisem Memento stojący przy drodze do Janowic Wielkich. Obiekt wzmiankowany był już w 1898 r., następnie w 1909/10 i 1923 r. Ponoć w miejscu tym dawniej stały dwa krzyże. Potwierdzenie tego faktu znajdziemy też w źródłach kartograficznych z połowy XVIII stulecia. Około 1999 r. ktoś wykopał krzyż i przez pewien czas leżał on na terenie posesji nr 57, po czym został ponownie wkopany, w obecnym miejscu posadowienia. Mniej więcej kilometr na zachód od miejscowości znajduje się wzniesienie noszące w przeszłości miano Góry Szubienicznej (niem. Galgenberg). Niewiele wiadomo też o użytkowaniu tego miejsca straceń. Na postawie zachowanych dokumentów dowiadujemy się, że dla miejscowego sądu w Miedziance potwierdzono przez instytucję apelacyjną w 1713 r. wyrok śmierci, który miał zostać wykonany poprzez ścięcie mieczem. Przez całe XVIII i na początku XIX stulecia w Miedziance mieszkał jeszcze kat, o czym wzmianki znajdziemy w zachowanym materiale źródłowym. Wymienia się wówczas katownię, czyli mieszkanie mistrza katowskiego i jego rodziny. Miała być ona zespolona z więzieniem, gdzie przetrzymywano oskarżonych. Znamy przynajmniej dwie rodziny sprawujące ten urząd w tym górniczym miasteczku. Przed rokiem 1719 wzmiankowany był katowski mistrz Georg Arleth oraz pod koniec XVIII w. mistrz katowski z rodziny Müller. Jedna z ostatnich wzmianek o dawnej katowni w Miedziance pochodzi z dnia 1 września 1833 r.

Szerzej czytaj w artykule zamieszczonym w czasopiśmie "Pomniki Dawnego Prawa".

 

Stowarzyszenie Ochrony i Badań Zabytków Prawa

Mapa strony

D.O.M. - 2020 - SOiBZP

Strona zrobiona w kreatorze stron internetowych WebWave